Friday, April 28, 2006

Les amantes reguliers - Οι συνήθεις εραστές

Μάης 68

θα κάνουμε την επανάσταση για σας χωρίς εσάς ή θα κάνουμε την επανάσταση για μας και μόνο για μας ή θα κάνουμε έρωτα και θα πεθαίνουμε όποτε θέλουμε και όπως θέλουμε.

Είχα πολύ καιρό να δω μια ταινία τόσο κοντά στα βιώματα των εφηβικών μου χρόνων, όπου πίστευα (και ίσως ακόμη πιστεύω) ότι η μόνη αληθινή επανάσταση είναι η ερωτική διαδικασία, ο απόλυτος έρωτας που αψηφά το θάνατο, καθώς δίνει σημασία στο τώρα, χωρίς κανένα φόβο και με πολύ πάθος.
















Και ότι είμαστε στιγμές και σημεία ενός δρώμενου, μιας θεατρικής παράστασης, ενός καμβά, όπου όλα είναι δυνατά, χάρη στην έσχατη πραγματικότητα ή/και επιδίωξη που είναι η ελευθερία από όλα, ακόμη και από τους περιορισμούς της ζωής.

Έμαθα τον Μάη, μετά την μεταπολίτευση, δίπλα σε άτομα που αναζητούσαν ένα νόημα απελευθερωτικό μέσα σε διαστάσεις ηδονής μακριά από βία, νέους κανόνες και περιορισμούς. Και τότε κατάλαβα έκπληκτος ότι η μόνη πραγματική επανάσταση είναι ατομική υπόθεση, κι ότι αρχίζει και τελειώνει μέσα μας.
















Πολλοί λένε ότι η εξέγερση του Μάη απέτυχε. Εγώ αντιλέγω και υποστηρίζω ότι ήταν η μόνη που πέτυχε, γιατί το ακροατήριό της είναι το κάθε άτομο κάθε εποχής που νιώθει σ αυτόν τον κόσμο άβολα, πολύ άβολα και αποδέχεται ότι αυτό δεν είναι πρόβλημα προς επίλυση, αλλά αλήθεια που πρέπει να τη ζήσεις μέχρι τα άκρα της μέχρι τέλους. Κι όσο τέτοια άτομα, όπως οι Ρεμπώ που λέει κι η ταινία, υπάρχουν, τα μηνύματα του Μάη ζουν μαζί τους…

Sunday, April 23, 2006

Το παγόβουνο


Τι μας ωθεί επί χιλιάδες χρόνια να οργανώνουμε και να συμμετέχουμε σε τελετές αναγέννησης και ανάστασης της φύσης, ευχές, ευλογίες, πράξεις συμπαθητικής μαγείας, βαπτίσεις, γάμους, κηδείες;
Ένα πνεύμα πλανιέται όχι μόνο υπεράνω της αβύσσου κατά την πρώτη μέρα της δημιουργίας, αλλά και από τότε αδιάλειπτα.
Μας εμποτίζει αυτό ή το τρέφουμε εμείς με τάσεις, πόθους, ελπίδες και επιθυμίες.
Είτε το πρώτο είτε το δεύτερο, η μαγική ανορθολογική πλευρά της ζωής θα είναι πάντα, ο μεγάλος όγκος του παγόβουνου κάτω από τη θάλασσα και η λογική αναλυτική σκέψη μας η μικρή μυτούλα που προεξέχει, μια μυτούλα που στη σημερινή εποχή έχει ανακηρυχθεί ως το παν…

Friday, April 21, 2006

Μακαρισμοί



The crucifixion by a follower of Peter Paul Rubens

Ο πραγματικός ή έστω και μυθικός Ιησούς μας προτείνει μια μέθοδο, καθώς κινούμαστε μέσα στο χώρο του τραγικού, τη μέθοδο της υπαρξιακής αντιστροφής:
Μακάριοι θα είσθε όταν θα σας υβρίζουν και σας καταδιώκουν.
Μην αντιστέκεστε στον πειρασμό, αλλά όποιος σε κτυπήσει στη δεξιά σιαγόνα, να του στρέψεις και την άλλη.
Να ευλογείτε εκείνους που σας καταρώνται.
Θα χωριστούν ο πατέρας εναντίον του υιού και ο υιός εναντίον του πατέρα, η μητέρα εναντίον της θυγατέρας και η θυγατέρα εναντίον της μητέρας.
Αν κάποιος έρχεται προς εμέ και δεν μισεί τον πατέρα του και τη μητέρα του και τη γυναίκα και τα τέκνα του και τους αδελφούς του και τις αδελφές του, ακόμη δε και την ίδια του την ψυχή, δεν μπορεί να είναι μαθητής μου.

Πόσος μόνος αλήθεια είναι κάποιος που ενεργεί εν ονόματι όλων, χωρίς εκείνοι να έχουν την παραμικρή ιδέα.

Και πόσο χιμαιρικό μοιάζει το όλο εγχείρημα, να αντικαταστήσεις την πραγματικότητα του κόσμου με την πραγματικότητα της ψυχής σου και στο τέλος να αρνηθείς ακόμη κι αυτήν την ψυχή...

Saturday, April 15, 2006

Οι Αντίποδες


Cranach the Elder: Adam and Eve

Έρχονται στιγμές που νοιώθω μια πλήρωση, μια ικανοποίηση, πούρχεται από το πουθενά κι ένα άνοιγμα στη ψυχή μου που δεν ξέρω πού να το αποδόσω... Βιώματα που δεν υπαγορεύονται από τις συγκυρίες... Σαν να είμαστε μέλη ενός συνόλου που χάσαμε τη συνοχή μας και τις ρίζες μας και παίρνει ο καθένας τον δικό του δρόμο, με μόνο στόχο την επιβίωση πάση θυσία και μόνα όπλα τον εγωισμό και τη σκληρότητα... εκτός από κάποιες στιγμές που ξαναγινόμαστε ένα με όλα και αναπνέουμε ελεύθερα.
Είναι ωραίο να βρίσκει ο καθένας λίγη ώρα μόνος του και να αφουγκράζεται τον εαυτό του, γιατί αυτός ο εαυτός έχει μυστικές διόδους επικοινωνίας με τη ζωή και το σύμπαν.
Στιγμές ελευθερίας, στιγμές ομορφιάς, φευγαλέες ερωτικές ματιές, μυρωδιά από πόθο, παιχνίδια ψυχών και σωμάτων.
Και ένα φιλί, πανταχού παρόν, που περιμένει τα χείλια μας για να αποπλανήσει και να μας δείξει την άλλη πλευρά του κόσμου, τους Αντίποδες, εκεί όπου όλα μπορούν να συμβούν...

Tuesday, April 11, 2006

Το ευαγγέλιο του Ιούδα

ΙΟΥΔΑΣ - Μια αναγκαία συνιστώσα της χοντροκομμένης διαμάχης του καλού και του κακού, όπου καλό και κακό είναι ό,τι ορίζει πάντα η εξουσία και η καθεστηκυία τάξη

Πολλά έχουν ακουστεί για τον ρόλο του Ιούδα. Συνήθως βλέπουμε μια αντιπαράθεση μεταξύ των υποστηρικτών της χριστιανικής κοινότητας που στη χώρα μας εμφανίζεται υπό το ορθόδοξο δόγμα και των λεγόμενων εσωτεριστών αναζητητών, όπου οι πρώτοι παραμένουν απίστευτα κολλημένοι στην καθιερωμένη ανά τους αιώνες παράδοση και οι τελευταίοι θεωρούν αληθινό οτιδήποτε κοντράρεται με την επίσημη άποψη. Ο χριστιανισμός εμποτισμένος από το μανιχαϊστικό πνεύμα δημιούργησε και συντήρησε την εικόνα του κακού προδότη εναντίον του πανάγαθου σωτήρα, παρόλο που τα κίνητρα και οι λόγοι αυτής της υποτιθέμενης προδοσίας ήταν πάντοτε πολύ σκοτεινά.
Ευτυχώς που η ιστορική έρευνα εδώ και χρόνια δεν αποτελεί υποστήριγμα των εξουσιατικών ιερατείων και έτσι όλες οι φιλοσοφικές και θρησκευτικές τάσεις εξετάζονται μέσα στα πνευματικά και κοινωνικο-πολιτικά δεδομένα κάθε εποχής. Η εποχή γύρω από το έτος 0 είναι ένα χάος που βράζει. Όλες οι ιδέες έρχονται στο προσκήνιο, διεκδικώντας ένα μερίδιο παρουσίας και επιβίωσης. Κάποιες απ΄αυτές πηγάζουν από μανιχαϊστικές περσικές πηγές, άλλες από καββαλιστικές ιουδαϊκές αντιλήψεις, άλλες από απομονωμένες εσσαϊκές αδελφότητες που επιδίδονται σε συνεχείς καθαρμούς μέσα σε ένα μιασμένο υποτίθεται κόσμο. Άλλες ιδέες πηγάζουν από νεοπυθαγόρειες και νεοπλατωνικές κινήσεις και κάποιες άλλες, οι κυρίαρχες ίσως της εποχής από γνωστικές κινήσεις όπου η κοσμογονία τους βασίζεται στην περίφημη θεωρία ενός απόμακρου φωτεινού δημιουργού και ενός δεύτερου δημιουργού που δυστυχώς κάνει λάθος και το αποτέλεσμα είναι αυτός ο κόσμος του πόνου και της οδύνης. Η μόνη λύση για τους γνωστικούς είναι η απέκδυση του σώματος και η επαναφορά στο φως, στο πνεύμα, στην αρχέγονη αθωότητα.
Πολύτιμη πηγή για την ανάλυση των γνωστικιστικών ιδεών είναι τα χειρόγραφα του Ναγκ - Χαμαντί, και ένα χειρόγραφο του δεύτερου αιώνα στα κοπτικά που αναφέρεται σε πολλούς πατέρες της εκκλησίας. Πρόκειται για τον Codex Tchacos, που ανακαλύφθηκε το 1978, για να ξαναχαθεί από τότε μέχρι το 2000 σε διάφορα κανάλια αρχαιοκαπηλίας. Ευτυχώς το 2000 αγοράστηκε από την Τσάκος και από τότε μελετήθηκε από πλήθος ερευνητών. Μεταφράστηκε σε διάφορες γλώσσες, μεταξύ των οποίων και στα ελληνικά (έκδοση National Geographic Απριλίου 2006).
Το κείμενο αυτό έχει τεράστια σημασία, γιατί είναι πολύ πρώιμο (δεύτερος αιώνας) σε μια εποχή όπου άκόμη δεν έχει διαμορφωθεί κάποια επίσημη και στη συνέχεια παγιωμένη αντίληψη για το τι είναι τελικά το λεγόμενο χριστικό μήνυμα. Κυρίαρχη γραμμή δεν υπάρχει και οι μεν θεωρούν αιρετικούς τους δε. Είναι θέμα ιστορικής συγκυρίας και όχι φυσικά κάποιας άνωθεν αποκαλύψεως η επικράτηση της συγκεκριμένης δογματικής γραμμής. Οι Γνωστικοί δεν ήταν λιγότερο χριστιανοί από τους Ιωαννικούς ή τους Παυλικούς ή τους Ιακωβικούς ή τους Εβιονίτες ή τους Φιλωνικούς ή τους Ωριγενικούς. Μπορεί σήμερα να θεωρούνται αιρετικοί, αλλά τότε ήταν μια από τις πολλές συνυπάρχουσες γραμμές. Επίσης, τα ευαγγέλια που κυκλοφορούσαν δεν ήταν βέβαια γραμμένα από τον μαθητή ή τον ευαγγελιστή του οποίου φέρουν το όνομα, αλλά αποτελούσαν τη συνοπτική πίστη των οπαδών συγκεκριμένων φατριών. Ο διαχωρισμός τους σε κανονικά και απόκρυφα είναι μεταγενέστερος. Κι έτσι το Ευαγγέλιο του Ιούδα του Codex Tchacos είναι μια σημαντικότατη αποτύπωση των ιδεών που αφορούν το χριστιανικό μήνυμα ίσης αξίας με αυτά που έχουν σήμερα επισημοποιηθεί και σφραγιστεί ως τα μόνα αυθεντικά και θεόπνευστα.
Τελειώνω με ένα απόσπασμα από το Ευαγγέλιο του Ιούδα (περιέργως είναι το μόνο Ευαγγέλιο που δεν αναγράφεται "κατά τον" αλλά "του"), φορτισμένο συγκλονιστικά από τη βασική γνωστική αντίληψη της απελευθέρωσης από το σώμα και της είσδυσης στον κόσμο του ουρανού.
Ιησούς προς Ιούδα: "Εσύ θα τους υπερβείς όλους αυτούς. Γιατί εσύ θα θυσιάσεις τον άνθρωπο που με ενδύει. Προτού γεννηθείς η οργή σου έχει ανάψει, ο αστέρας σου φάνηκε με λαμπρότητα... Κοίταξε, σου έχουν ειπωθεί τα πάντα. Σήκωσε τα μάτια σου και κοίταξε στο σύννεφο και το φως που είναι μέσα του και τους αστέρες που το περιβάλλουν. Ο αστέρας που οδηγεί το δρόμο είναι ο αστέρας σου".

Wednesday, April 05, 2006

Έχει όρια η επιστήμη;


Ας ορίσουμε σαν αλήθεια - υπερ-πραγματικότητα αυτό που είναι και σαν πραγματικότητα την προβολή της αλήθειας στο 4-διάστατο χχ. συνεχές. Η πραγματικότητα είναι λοιπόν το σύνολο των μορφών και φαινομένων, τα οποία γίνονται αντιληπτά μέσω των αισθητηρίων οργάνων μας ή κάποιων μετρητικών διατάξεων, μέσω των οποίων τα φαινόμενα κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Κάτω από αυτή τη θεώρηση οι αισθήσεις μας αλλά και οι προεκτάσεις τους, όλες δηλ. οι δυνατές επιστημονικές μετρητικές διατάξεις, καθώς μετρούν χχ. συμβάντα, δεν μπορούν να καταγράψουν παρά μόνο φαινόμενα - προβολές και ποτέ τις καθαυτές δράσεις των οποίων προβολές αποτελούν τα υλικά φαινόμενα. Με άλλα λόγια η επιστήμη (και εν γένει η ανθρώπινη παρατήρηση) δεν ασχολείται με αυτή καθαυτή την αλήθεια, αλλά με μια προσαρμογή της στο 4-διάστατο χχ. συνεχές. Καταγράφει χχ. συμβάντα, τα οποία ερμηνεύει με βάση κάποιους νόμους, οι οποίοι εντάσσονται με συνέπεια μέσα στα χχ. πλαίσια. Ακόμα και η τυχόν εμφάνιση στο μέλλον συμβάντων που δεν εξηγούνται με τους σήμερα παραδεκτούς νόμους μπορούν να θεωρηθούν σαν αποτελέσματα της δράσης κάποιων άγνωστων ακόμη δυναμικών πεδίων, που δεν υπερβαίνουν όμως την αισθητή πραγματικότητα ή μπορούν να εξηγηθούν μέσω του χώρου πιθανοτήτων της κβαντομηχανικής. Εν συνόψει, υλικά όργανα ή διατάξεις δεν μπορούν παρά να καταγράφουν υλικές πραγματικότητες, και οι πραγματικότητες αυτές δεν θα μπορέσουν ποτέ να συνδεθούν πειστικά με κάποιον μη υλικό αιτιώδη παράγοντα, εφόσον θα ανακαλύπτεται ή θα εφευρίσκεται πάντοτε κάποιο χχ. μοντέλο που θα ερμηνεύει με αιτιώδη τρόπο αυτές τις πραγματικότητες. (Π.χ. η παγκόσμια έλξη περιγράφεται από το λεγόμενο βαρυτικό πεδίο, μια μαθηματική οντότητα άγνωστης προέλευσης που περιγράφει όμως με ακρίβεια όλα τα παρατηρούμενα φαινόμενα).
Ακόμη και αν υποστηριχθεί ότι το τάδε υλικό φαινόμενο είναι η απόληξη κάποιας μη υλικής αρχής, αυτό θα παραμένει πάντοτε μια μη αποδείξιμη υπόθεση. Π.χ. θέλω να περπατήσω και σαν συνέπεια κινούνται οι μύες των ποδιών μου οπότε και εμφανίζεται το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η διαδικασία από τη στιγμή που θα σταλεί το σήμα - εντολή από τον εγκέφαλο είναι επιστημονικά σχεδόν περιγεγραμμένη. Αλλά πώς η θέλησή μου (ένα, υποτίθεται, πνευματικής φύσεως γεγονός) καταλήγει στην εκπομπή του σήματος - εντολής (υλικό φαινόμενο) παραμένει ακόμη αίνιγμα. Πράγματι, οι μοναδικές ενδείξεις που έχουμε για κάποιον μη υλικό παράγοντα είναι η θέληση των ζώντων οργανισμών ως αίτιο δράσεως και επίτευξης συγκεκριμένων αισθητών αποτελεσμάτων καθώς και η φαντασία τους, ως δυνατότητα σχεδιασμού και ρύθμισης των συνθηκών έτσι ώστε να προκύψει κάποιο επιθυμητό αποτέλεσμα. Τέλος την σοβαρότερη ένδειξη αποτελεί η αυτο-αντίληψη ή συνείδηση, μια ικανότητα που φαίνεται να υπάρχει μόνο στον άνθρωπο. Αν δεν υπήρχαν οι ζώντες οργανισμοί θα μπορούσαν κάλλιστα όλα να ερμηνευτούν μέσω μιας υλικής νομοτέλειας, αυτο-ρυθμιζόμενης, χωρίς κανένα εμφανές κίνητρο ή σκοπό.
Η θέληση λοιπόν και η αντίληψη είναι οι μόνες ουσιαστικές ενδείξεις της ύπαρξης μιας υπερ- πραγματικότητας (γι’αυτό και η πανάρχαια εντολή ‘γνώθι σαυτόν’ μας παρακινεί να ξεκινήσουμε τις παρατηρήσεις μας από τον ίδιο τον εαυτό μας, γιατί είναι μια πύλη διαφυγής από τη συγκεκριμένη αισθητή πραγματικότητα). Αλλά ακόμη και σ’αυτήν την περίπτωση η παραδοχή ή όχι μιας πραγματικότητας που υπερβαίνει την εκάστοτε αισθητή ή μετρήσιμη πραγματικότητα είναι ένα ζήτημα υποκειμενικής - προσωπικής τοποθέτησης. Δηλαδή ή θα δεχθεί κάποιος την ύπαρξη ενός άγνωστου υπερβατικού παράγοντα που με τη μορφή της θέλησης και της αντίληψης επιφέρει υλικά αποτελέσματα ή θα δεχθεί ότι η θέληση και η αντίληψη είναι απλά επιφαινόμενα της ύλης, αποτελέσματα ηλεκτρο-χημικών αντιδράσεων που φαίνονται σαν αίτια που οδηγούν προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις (όντας όμως η τυχαία κατάληξη τυχαίων διαδικασιών που εκλαμβάνονται ψευδαισθητικά σαν υπερ-υλικά αίτια). Βέβαια όλα όσα γίνονται αισθητά στο Σύμπαν είναι υλικές καταγραφές και είναι θέμα του ερμηνευτή να θεωρήσει πίσω τους μια υπερ-υλική αιτία ή να τα θεωρήσει σαν μια φυσική συνέπεια και μεταμόρφωση υλικών ουσιών μέσω μιας αποκλειστικά υλικής νομοτέλειας.
Η παραδοχή ενός μη υλικού παράγοντα στα ζώα, στον άνθρωπο αλλά και σε ολόκληρη τη φύση σαν σύνολο, είναι βασικά μια ολόκληρη φιλοσοφική στάση ότι υπάρχει κάτι, που έχει κάποιο σχέδιο και τη θέληση να το πραγματοποιήσει, ενώ αντίθετα η άρνηση της ύπαρξης οποιουδήποτε στοιχείου πέραν της ύλης υπονοεί ότι όλα συμβαίνουν στη τύχη και ότι τόσο η αντίληψη της πραγματικότητας όσο και η θέληση για δράση παρουσιάζονται με τη ψευδαίσθηση των αιτίων ενώ είναι αποτελέσματα ηλεκτρο-χημικών διαδικασιών χωρίς νόημα και σκοπό.
Αρα μια επιστήμη που καταρχήν θα αποδέχεται την ύπαρξη μιας υπερ-πραγματικότητας και στη συνέχεια θα προσπαθεί να την εντοπίσει και να την μελετά δεν θα χρησιμοποιεί τα μέχρι τώρα χρησιμοποιούμενα εργαλεία, τα οποία μας έδωσαν την πληρέστερη δυνατή εικόνα της υλικής προβολής της υπερ-πραγματικότητας. Ποιά θα είναι τα κριτήρια ελέγχου των προτάσεωνμιας τέτοιας επιστήμης; Έχει νόημα η περιγραφή αυτής της υποτιθέμενης υπερ-πραγματικότητας, εφόσον κάθε περιγραφή ακολουθεί την δομή και τους όρους της αισθητής πραγματικότητας; Όλα αυτά τα ερωτήματα προς το παρόν είναι ανοικτά.